SÜMER TABLETLERÄ° VE ANTALYALI KÖY EVÄ° USTALARI
Antalya yöresinde ev yaptırmak isteyen kiÅŸi hemen iÅŸe giriÅŸmez öncelikle ustayı ararmış.
Aranan bulunan ustaya bir çuval un götürülür, un çuvalını gören usta eÄŸer evi yapmak isterse, bu iÅŸe girmek isterse un çuvalını kabul edermiÅŸ.
Un çuvalını kabul eden usta ile ev sahibi arasında bir dostluk geliÅŸir, usta ile ev sahibi arasında gelip gitmeler baÅŸlar, usta tarafından ev sahibi iyi tanınmaya çalışılırmış.
***
Usta aileyi iyice tanımak için ziyaretler yapar, ailenin beklentileri neler, ailede kaç kiÅŸi yaşıyor, daha çocuk vs olacak mı gibi kendince bir yorum yapar ve ardından evin yapımı için giriÅŸime baÅŸlarlar.
Evin yapılacağı alana kireç benzeri bir boya ile kabataslak çizimi yapılır ve iÅŸlem baÅŸlar.
Antalya’da eski köy evlerini yapan ustalar keserlerini konuÅŸtururken adeta bir melodi oluÅŸtururmuÅŸ. Öyle ustalar olurmuÅŸ ki, bir usta çalışırken, yirmi kiÅŸi aynı anda keser konuÅŸturur gibi sesler oluÅŸurmuÅŸ.
***
Kiremit altı tahtası bittikten sonra çatıya bir bayrak dikilir, baÅŸka bir çatıya da dikilen bayrak direÄŸinden sonra araya ip çekilir.
Ev sahibinin yakınları, komÅŸular ustalara hediyeler getirir, hediyeler o iplere asılırmış. Gömlek, pantolon, gıda vb. (Bu kültür Anadolu’da baÅŸka yörelerde de oluyormuÅŸ)
***
Ustalar sıcak güneÅŸin altında çalışırken keser sesleri eÅŸliÄŸinde, ÅžAMAÅž, ÅžAMAÅž, ÅžAMAÅž, ÅžAMAÅž diye söylenip bir taraftan bir ezgi, bir taraftan eÄŸlence gibi iÅŸlerine devam ederlermiÅŸ.
ÅžamaÅŸ’ın ne olduÄŸuna baktığımız zaman M.Ö. 4000 yıllarında (günümüzden 6000 yıl önce ) Sümer Mitolojisinde GüneÅŸ tanrısına verilen UTU’ nun karşılığı olarak ÅžAMAÅž isminin verildiÄŸini görüyoruz.
Antalya Ä°bradı'daki geleneksel mimari yapılarda, botta dediÄŸimiz geniÅŸ giriÅŸ kapısının göbek kısımlarında, ÅŸaniÅŸir dediÄŸimiz cumbaların alınlarında güneÅŸ motifi mutlak vardır.
Bu kültür binlerce yıldır nasıl ustalarımıza aktarıldı ve bu devam ettirildi, bu zincir kırılmadan geldi bilemiyoruz.
***
ÅžamaÅŸ sözcüÄŸü Arapça’ya Åžems olarak geçmektedir. Mevlana'nın dostu olan Åžems’in adının anlamının da güneÅŸ olduÄŸunu belirtelim.
Günümüz modern evleri ile beraber bu ve buna benzer bilgi ve kültürler kayboldu, kayboluyor.
Sümerlerin güneÅŸ tanrısı olan ismini de ÅžamaÅŸ’ dan alan ÅžamaÅŸ tabletlerine bakıldığında Altın oran olduÄŸu görülmektedir.
Altın oran; Matematikte iki miktardan büyük olanın küçüÄŸe oranı, miktarların toplamının miktarların büyük olanına oranı ile aynı ise altın orandır.
Bu oranı doÄŸada çok fazla görmekteyiz. Altın oran ilahi bir orandır.
Okuma yazma bile bilmeyen bu kadim bilgileri elde eden ustalara bu kadim bilgiler nasıl kaybolmadan aktarıldı, bunu nasıl kullandılar bilemiyoruz.
BildiÄŸimiz ÅŸey günümüz yeni yapı tekniklerinde artık bunların kullanılmadığı, bu bilgilerin son temsilcilerinin hayatta olduÄŸu ve artık bunları Mimarlık tarihinde göreceÄŸimizdir.
(Murat Yılmaz'dan Alıntı)
